Origami. Iako nije u pitanju naša riječ, svi znamo da se odnosi na umjetnost savijanja papira. Origami (jap. 折り紙; ori = savijanje + kami = papir) je japanska umjetnost pravljenja stvarnih kreacija savijanjem papira. Može se vidjeti kao mnogo stvari – aktivnost, umjetnost, matematička slagalica, metafora života. Sve ovo opisuje origami.
U pitanju je jako jednostavan koncept – potrebno vam je samo parče papira i to je to. Nema potrebe da išta siječete ili lijepite, prosto savijate i pravite nabore na papiru da bi došlo do onog što ste namjeravali da napravite. Neki gledaju na origami kao na način zabave, dok drugi smatraju da ima smirujući, opuštajući efekat. Istina je da može biti i jedno i drugo.
Istorija origamija
Ne postoje precizni podaci o tome kada je i kako origami nastao. Najčešće se njegov nastanak vezuje za izum papira u Kini. Iako je tamo najvjerovatnije i nastao, origami je pravi procvat doživio u Japanu, gdje se danas tretira kao nacionalna umjetnost. Ipak, kreativci iz nekoliko zemalja pomogli su u oblikovanju origamija u ono što je on danas. Pa ajde da zajedno istražimo malo istoriju origamija. Kina Papir je izmišljen u Kini oko 105. godine n.e., a presavijeni papir – ili zhezhi – najvjerovatnije se pojavio ubrzo nakon toga. Do 900. godine n.e. papirni yuanbao, ili grumenčići zlata, bili su glavna tema na tradicionalnim kineskim sahranama. Stvoreni pedantno presavijanjem zlatnog ili žutog papira u valutu ingot (kao kovanice), ovi su ukrasi pravljeni sa namjerom da budu bačeni u vatru na kraju ceremonije. Na kraju je savijanje papira postalo uobičajena praksa. Iako je slično japanskom origamiju, modernije kinesko savijanje papira pokazuje interesovanje za predstavljanje neživih predmeta, poput čamaca i kutija. Japan Papir se u Japanu pojavio u 6. vijeku. Tokom ovog vremena, praksa savijanja papira se pojavila kao ceremonijalni šintoistički ritual. Tek u japanskom periodu Edo (1603 – 1868) origami je bio posmatran i kao ležerna aktivnost i umjetnička forma. Poput japanskih gravura na drvenim blokovima (Ukiyo) — umjetničke forme koja je takođe postala popularna u to vrijeme — origami radovi često su sadržali cvijeće, ptice i druge motive – uglavnom zasnovane na prirodi. Ovi motivi preovladavaju i u savremenom origamiju, koji ostaje vjeran tradicionalnoj japanskoj praksi na sve načine osim na jedan. Prvobitno, praksa je dozvoljavala umjetnicima da strateški sijeku listove papira. Danas je, međutim, pravi origami izvajan u potpunosti kroz nabore – atribut koji su Japanci preuzeli iz Evrope. Evropa U Evropi se smatra da je savijanje papira evoluiralo od savijanja salveta, prakse popularizovane u 17. vijeku. Slično kao i japanski origami, savijanje salvete je imalo različite metode i tehnike koje su rezultirale nizom oblika, kako apstraktnih tako i figurativnih. Međutim, ovo interesovanje otišlo je dalje od savijanja salveta na večerama i ušlo u škole – naime, u revolucionarnom nastavnom planu i programu Fridriha Frebela. U pitanju je čovjek koji je poznat i kao osnivač prvog dječijeg vrtića u kome je realizovao metodu predškolskog vaspitanja, i upoznao djecu, između ostalog i sa origamijem. Ovo je upravo i razlog zašto je origami tako brzo se proširio i drugim kontinentima što mu je omogućilo i da postane umjetnost. |
Aerogami kao posebna vrsta origamija
Meni je, kao i većini drugih, kada su se prvi put sreli sa savijanjem papira u konkretne svrhe, prvi ozbiljan (i uspješan) projekat bio papirni avion. Izgledao je najjednostavnije i smatrala sam da njime ne mogu da omanem. I bila sam u pravu. Međutim, ono što sam saznala kada je od nas 28 u odjeljenju 25 uspjelo da napravi papirne avione (jedno je bilo odsutno, a ovo dvoje ni danas nisu fanovi origamija), papirni avion nije teško presaviti. Ali, za postizanje najboljih aerodinamičnih svojstava potrebno je i dosta vještine.
U prevodu, samo je avion mog druga Nenada uspio da stigne do table. Ono što sam kasnije naučila jeste da unutar same vještine savijanja papira postoje i različite vrste i specijalizacije pa je tako vještina savijanja savršenih papirnih aviona dobila svoje ime – aerogami.
Danas je Dan papirnih aviona!
Ono što možda niste znali jeste da postoji i dan posvećen papirnim avionima – 26. maj, kao i da se širom svijeta svake godine organizuju takmičenja u bacanju papirnih aviona. Iako takmičenje možda ne zvuči previše ozbiljno, vjerujte da ga učesnici itekako ozbiljno shvataju, kao i da pravila nisu nimalo laka.
Postoje tri discipline – bacanje u dalj, zadržavanje u vazduhu i akrobacije. Pravila su takva da prilikom bacanja aviona takmičari stoje na liniji koju ne smiju preći. Avioni se prave od papira A4 formata i nije dozvoljeno šaranje, crtanje niti bilo šta drugo osim savijanja papira, osim u akrobacijama kada takmičar radi sa avionom šta god želi. Za bacanje u dalj bitno je da je avion što uži, dok je za zadržavanje u vazduhu potreban avion širokih krila koji se baca iz čučnja.
Red Bull je prvo prvenstvo u bacanju papirnih aviona održao 2006. godine u Salzburgu i od tada se takmičenje održava svake tri godine. Prije desetak dana objavljeni su i pobjednici poslednjeg Red Bull takmičenja održanog u maju ove godine gdje je u kategoriji najdaljeg leta pobjedio Lazar Krstić iz Srbije sa čak 61.11m. Najduži let imao je Rana Muhamad Usman Saed iz Pakistana sa 14.86 sekundi, dok se u atraktivnosti se izdvojio Seunghon Li iz Koreje sa 46 bodova.
Svjetski rekord u bacanju aviona od papira
Što se tiče svjetskog rekorda, njega i dalje drži dizajner Džon Kolins koji se davno odlučio oboriti rekord u letu papirnog aviona. Nakon stotina i stotina pokušaja da složi najbolji papirnati avion koji je svijet ikad vidio – uspio je u tome 2012. godine. Postavio je svjetski rekord koji i dan danas stoji. U pitanju je 69.14 metara (avion je lansirao čovjek po imenu Džo Ajob) i snimak sa takmičenja možeš vidjeti ovdje. Ukoliko želiš da se oprobaš i ti u vještini aerogamija na ovom linku možeš vidjeti i proces slaganja aviona koji drži rekord, a onda – ko zna, možda se i ti prijaviš na neko od budućih takmičenja! 🙂
U svakom slučaju, držim ti fige! 🤞
