Da li znaš da postoji muzički instrument koji možeš da sviraš bez fizičkog kontakta? Radi se o tereminu – misterioznom instrumentu za koji možemo reći da je začetnik elektronske muzike kakvu poznajemo danas!
Zvuci “vazdušne” muzike
Teremin se obično sastoji od kutije sa dvije metalne antene koje stvaraju elektromagnetno polje. Muzičar stoji ispred instrumenta i pomjera ruke u blizini njih. Prva, vertikalna antena kontroliše visinu – kada joj se desna ruka približi, visina se povećava. Kada se ruka udalji od nje, visina se smanjuje. Mali, brzi pokreti desne ruke mogu stvoriti vibrato. Druga, horizontalna antena kontroliše jačinu zvuka – približavanje anteni čini zvuk tišim.
Ovo na prvi pogled može zvučati prilično jednostavno, zar ne? Međutim treba da znaš da je teremin u stvari teži za sviranje u odnosu na violinu ili violončelo!
Zanimljivo je i to što nema vodiča koji bi ti pomogao u učenju – moraćeš da se osloniš na svoj osjećaj za muzikalnost i dinamiku. Uz to, poznato je da se virtuozi teremina oslanjaju na tehnike fizičkog i emocionalnog izražavanja baš kao glumac koji izlazi na scenu da igra složen lik!
Nastanak harmonije bez dodira
Teremin je oko 1920. godine izumio Lev Sergejevič Teremin – kasnije poznat kao Leon Teremin. Kao ruski fizičar koji je volio muziku, teremin je bio savršen izum u kojem je povezao dvije oblasti!
Stvaranje ovog instrumenta se vezuje za tehnologiju radio talasa koji su mjerili svojstva gasa. Tada je Teremin otkrio da njegov aparat emituje čudan ton treperenja, koji je mogao da oblikuje pomjerajući ruke oko opreme. Inače obučeni violončelista, prepoznao je potencijal svog otkrića i namjeravao je da stvori potpuno novi instrument, tada poznat kao “eterfon”.
Teremin nije imao komercijalni uspjeh, dijelom zato što je veoma teško svirati sa bilo kojim stepenom suptilnosti, a dijelom zato što je malo ko mogao da priušti takav luksuz. Uprkos tome, ovaj instrument je pronašao svoje talente, prvenstveno u Klari Rokmor. Smatra se da niko nikada nije uspio da se mjeri sa „vazdušnim prstima“ pomoću kojih je mogla da izvuče zapanjujuće precizne i suptilne zvuke iz instrumenta!
Karolina Ejk je još jedan virtuoz na tereminu koja podiže svijest o ovom jedinstvenom instrumentu. „Kada svirate teremin, izgleda nekako magično”, opisala je jednom prilikom. „Nijedan drugi instrument se ne svira bez fizičkog kontakta. Vi ste dio instrumenta koji sprovodi vazduh”.
Istraži muzički vrtlog teremina
Iako je zamišljen kao instrument za koncertnu dvoranu ili kućno izvođenje, jedinstveni zvuk teremina dočarao je čudne, vanzemaljske zvukove za mnoštvo horor i naučno-fantastičnih filmova tokom 40-ih i 50-ih godina. Postao je glavna buka za susret vanzemaljaca, a najpoznatiji u klasičnom filmu iz 1951. The Day the Earth Stood Still.
Rok muzika je takođe imala trenutke vezane za ovaj muzički instrument. Džimi Pejdž iz Led Zeppelin-a je koristio verziju teremina (samo antena za visinu) tokom nastupa Whole Lotta Love i No Quarter, dok ju je Brajan Džouns iz The Rolling Stones-a svirao na albumu Their Satanic Majesties Request iz 1967. godine.
Naravno, ovo je sve jedan mali dio interesantnih informacija o ovom neobičnom instrumentu i njegovom tvorcu. Ako želiš da saznaš više o Leonu Tereminu i njegovom izumu, ovaj video će ti se zasigurno dopasti!
